Οι πελατειακές νοοτροπίες

Οι πελατειακές νοοτροπίες

Εξίσου ισχυρές με τον τοπικισμό είναι οι πελατειακές νοο­τροπίες. Η αντίληψη «του δικού μας κράτους» που οφείλει να «διορίζει τα δικά μας παιδιά» και να εξυπηρετεί τους «δικούς μας» είναι πάντοτε ισχυρή. Το ΑΣΕΠ, για παράδειγμα, ήταν μια σημαντική κατάκτηση γιατί επέβαλε αντικειμενικούς κανόνες για τις προσλήψεις, κανόνες που ίσχυαν στη Δυτική Ευρώπη εδώ και έναν αιώνα. Για πρώτη φορά στην ιστορία του ελληνικού κράτους οι επιδιώξεις των πολιτών για διορισμό στο δημόσιο άρχισαν να περνούν από αδιάβλητους διαγωνισμούς και όχι από βουλευτικά γραφεία ανά την επικράτεια. Με το ΑΣΕΠ το 1994 ανατράπηκε μια από τις θεμελιώδεις συνιστώσες του «πελατειακού κράτους». Στόχος του ΠΑΣΟΚ και της κυβέρνησής του το 1996 ήταν να ολοκληρώσει τις ρυθμίσεις που καθιέρωσαν τις αντικειμενικές διαγωνιστικές διαδικασίες για τις προσλήψεις. Τις επέκτεινε σε όσο το δυνατόν περισσότερους τομείς δημόσιων δραστηριοτήτων, τις εξορθολόγισε, ώστε να μην οδηγούν σε καθυστερήσεις μηνών και ετών, και εδραίωσε την πεποίθηση ότι κανένας δεν διορίζεται χωρίς διαφανή, ελέγξιμη διαδικασία. Η Νέα Δημοκρατία, για να διευρύνει την απήχησή της, υποσχέθηκε προεκλογικά, τόσο το 2000 όσο και το 2004, την κατάργηση του ΑΣΕΠ, όπως ζητούσαν οι οπαδοί της, υπαναχώρησε όμως ως κυβέρνηση και δημιούργησε έκτοτε ένα πολύπλοκο καθεστώς που επιτρέπει την αναίρεση της αντικειμενικής πρόσληψης.

Η πρακτική να χρησιμοποιούνται στη διοίκηση μόνο εκείνοι που έχουν τα προσόντα δεν είναι ούτε απλή ούτε αυτονόητη. Είναι όμως προϋπόθεση για μια ευνομούμενη πολιτεία.

Από το βιβλίο «Πολιτική για μια δημιουργική Ελλάδα» 1996-2004 (σσ. 532-533, εκδ. ΠΟΛΙΣ, 2005)