Η ισοπεδωτική μεταχείριση ως Ελληνική ιδιαιτερότητα

Η ισοπεδωτική μεταχείριση ως Ελληνική ιδιαιτερότητα

Οι ρυθμίσεις, οι οποίες είτε καθιερώνουν κρίσεις εκεί όπου άλλοτε αρκούσαν τυπικά προσόντα είτε συνεπάγονται προ-σπάθεια για καλύτερες επιδόσεις, προκαλούν αντιδράσεις. Η αξιολόγηση, σύμφωνα με την άποψη που επικρατούσε στους εκπαιδευτικούς στη διάρκεια των κινητοποιήσεων τους την περίοδο 1998-99, ήταν αντίθετη με την ισότητα, την περιόριζε. Η ισότητα -έτσι υποστηριζόταν- κατοχυρωνόταν μόνο αν κάθε εκπαιδευτικός αξιολογούσε τον εαυτό του. Και η επιμόρφωση ήταν αντίθετη με την ισότητα που καθιέρωνε η υπηρεσιακή επετηρίδα και το πτυχίο, εάν τα αποτελέσματά της λαμβάνονταν υπόψη για την περαιτέρω εξέλιξη του εκπαιδευτικού.

Επίσης στις κρίσεις των δικαστικών, η μόνη απόφαση που δεν προκαλούσε αμφισβήτηση, ούτε υπηρεσιακή ούτε πολιτική, ήταν η προαγωγή σύμφωνα με την αρχαιότητα. Την κατ’ αρχαιότητα προαγωγή υποστήριζαν βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας και του ΠΑΣΟΚ στην αναθεώρηση του συντάγματος χωρίς άλλη αναφορά στην ποιότητα του έργου ή στην ικανότητα του συγκεκριμένου ατόμου.

Η ποιότητα της εργασίας θεωρείται και σε πολλές άλλες περιπτώσεις δεδομένη και κρίνεται για όλους ως περίπου η ίδια. Η ισοπεδωτική μεταχείριση αποτελεί, ως εκ τούτου, κατά μια διαδεδομένη άποψη προοδευτικό κεκτημένο. Η χώρα όμως έχει ανάγκη από ιδέες, δημιουργικότητα, το νέο, και η κοινωνία δεν επιτρέπεται να απαντά με αντικίνητρα για ό,τι ξεφεύγει από το πάγιο και το συνηθισμένο.

Η ισοπεδωτική νοοτροπία προκάλεσε προβλήματα και στην εφαρμογή κοινοτικών ρυθμίσεων. Το πρόγραμμα Erasmus για μετεκπαίδευση Ελλήνων φοιτητών στην Ευρωπαϊκή Ένωση εφαρμόστηκε στην Ελλάδα περιορισμένα και με καθυστέρηση. Η καθυστέρηση οφειλόταν στις αντιδράσεις ενός μεγάλου τμήματος των φοιτητών που θεωρούσαν ότι η μετεκπαίδευση αυτή δημιουργεί φοιτητές δύο ταχυτήτων και απειλεί την ιδιαιτερότητα των ελληνικών σπουδών. Τώρα το πρόγραμμα τρέχει ομαλά.

Την ισότητα στις σπουδές και την ιδιαιτερότητα των ελληνικών σπουδών απειλούσαν και απειλούν επίσης κατά την άποψη μιας μεγάλης ομάδας φοιτητών οι μεταπτυχιακές σπουδές και η έρευνα, όπως εφαρμόζονται εδώ και δεκαετίες στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στις ΗΠΑ. Υποβαθμίζουν το πτυχίο και αναδεικνύουν το διδακτορικό, το οποίο επιζητούν κατ’ αυτούς οι προνομιούχοι. Η κυβέρνηση ανέπτυξε τις μεταπτυχιακές σπουδές την οκταετία σε συνεχή αντιπαράθεση με αυτές τις αντιλήψεις. Σε αντιπαράθεση επίσης με μια διαδεδομένη στα πανεπιστήμια άποψη, που δεν ήθελε να παρακολουθήσει η χώρα τις ευρωπαϊκές εξελίξεις στην ανώτατη εκπαίδευση, η κυβέρνηση συντόνισε την οργάνωση της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης με τις κατευθυντήριες γραμμές στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Επιδίωξε και την αξιολόγηση των πανεπιστημίων παρόλο που πρυτάνεις και πανεπιστημιακοί δάσκαλοι υποστήριζαν ότι αξιολόγηση πανεπιστημίων δεν νοείται.

Από το βιβλίο «Πολιτική για μια δημιουργική Ελλάδα 1996-2004» (σσ. 530-531, εκδ. ΠΟΛΙΣ, 2005)